Palestina

Palestina: het conflict startte niet op 7 oktober 2023

Terwijl heel wat Israëli’s en hun bondgenoten obsessief blijven fixeren op 7 oktober als de dag waarop het geweld is gestart, ligt de echte tragedie in de tientallen jaren van zwijgen over permanente lijden van de Palestijnen. Een lijden dat meer dan 100 jaar geleden is begonnen, en dat systematisch door de meerderheid van de wereld is genegeerd. Ondertussen blijft de genocide duren en lijkt het ultieme doel van Israël om de Palestijnen uit te wissen en uit te roeien: het vernielen van het Palestijnse erfgoed, de Palestijnse cultuur en de Palestijnse toekomst.

1. Een overzicht van 125 jaar conflictueuze geschiedenis en onderdrukking.

In de twintigste eeuw was Palestina een onderdeel van het Ottomaanse rijk. Christenen, Joden en Moslims leefden er vreedzaam samen. In 1896 wordt de zionistische beweging in Europa geïntroduceerd door Theodor Herzl, een Oostenrijks Hongaars journalist. Het doel van de beweging is om een Joodse staat op te richten in het Midden-Oosten, het liefst op Palestijns grondgebied.

1897: Herzl organiseert hierover een eerste zionistisch congres. Hier wordt, aangemoedigd door het wijdverspreide Antisemitisme in Europa, de oprichting van een Joods thuisland in Palestina bepleit.

Een eerste beweging van Joden die naar Palestina verhuizen komt op gang.

1917: The Balfour Declaration: Op het einde van de eerste wereldoorlog komt Palestina onder Brits bewind na het uiteenvallen van het Ottomaanse rijk. In een brief gericht aan Lord Rothschild, een leidersfiguur binnen de Brits – Joodse gemeenschap, spreekt de Britse minister voor buitenlandse zaken Arthur James Balfour zich duidelijk uit voor de oprichting van een Joodse staat op Palestijns grondgebied. Deze brief staat bekend als de ‘Balfour declaration’.

1920: Oprichting van ‘Haganah’, een terroristische militie van zionistische kolonisten die veel bloedbaden aanrichtte onder de Palestijnen. Opzet was om de Palestijnen met geweld van hun land te verdrijven, hun eigendom in beslag te nemen om zo de weg te bereiden voor de installatie van de staat Israël.

Maar de spanning tussen Joden en Palestijnen stijgt en het geweld escaleert als gevolg van de komst van steeds meer Joden naar Palestina. De Joodse migratie bereikt haar hoogtepunt in 1936. In nauwelijks een paar tientallen jaren waren meer dan 350.000 joden gemigreerd naar Palestina, de meerderheid uit Europa. Dit zorgde ervoor dat de Joodse bevolking in Palestina van zo’n 3% op het einde van de 19^e eeuw tot meer dan 30% uitgroeide in de loop van de jaren dertig.

De spanningen groeien en inheemse Palestijnen worden verdreven van hun land. Economische problemen te wijten aan de massale instroom van Joden en de daaruit volgende demografische veranderingen leiden uiteindelijk tot de Grote Arabische revolte die van 1936 tot 1939 zal duren.

De Palestijnen kwamen in opstand en vochten voor hun land en levensonderhoud, maar werden brutaal onderdrukt door de Britse troepen. Meer dan 5000 Palestijnen worden gedood, ongeveer 15000 raken gewond. De Britse strijdkrachten vernielen Palestijnse gehuchten en installeren een keiharde militaire bezetting.

Tegen het jaar 1940 ontstaan er nieuwe Joodse militaire groepen als Irgun en Stern Gang, naast Haganah. Zij vallen de Britse troepen en Palestijnse burgers aan en willen zo druk blijven zetten op de Britten. In 1946 bombardeert de militie Irgun het Britse administratieve hoofdkantoor in het King David Hotel in Jeruzalem. 96 mensen laten het leven.

1947: Het geweld blijft duren. In februari 1947 laat het Verenigd Koninkrijk aan de Verenigde Naties weten zijn mandaat over Palestina te willen beëindigen. De Verenigde Naties stellen hierna een verdelingsplan voor. Op 29 november 1947 stelt de intergouvernementele organisatie voor om Palestina op te delen in twee staten, een joodse en een Arabisch – christelijke staat, maar wijst daarbij meer dan de helft van het grondgebied toe aan de Joodse minderheid die minder dan 7% van het Palestijnse land bezit, en ontkent hierbij de Arabische oppositie. De Britten onthouden zich tijdens de stemming.

In 1948 plegen zionistische milities op zijn minst dertig gedocumenteerde massamoorden, bij wat later bekend zal worden als de Nakba of ‘de catastrofe’. De massamoord in Deir Yassin in april 1948 is de meest spraakmakende. Irgun en Stern Gang vermoordden meer dan 100 Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen in het dorp Deir Yassin. Twee dagen later bezet De Haganah illegaal wat er nog rest van het gebied

Op 14 mei 1948, acht uur vóór de officiële beëindiging van het Britse mandaat, werd door de Jewish Agency for Israel onder leiding van David Ben Goerion de onafhankelijke staat Israël uitgeroepen. Nauwelijks een dag later erkennen de Verenigde Staten Israël als staat. Alle Palestijnse instellingen en administraties hielden zo op te bestaan omdat ze voordien allen onder Brits mandaat vielen. Zo vervielen bijvoorbeeld alle Palestijnse identiteitsbewijzen.

De buurlanden van Palestina gingen niet akkoord met deze overname van Palestina en vielen daags na het uitroepen van de onafhankelijkheid van Israël het land aan. De Eerste Arabisch-Israëlische oorlog breekt uit. Israël wint de oorlog en probeert het land dat volgens het verdelingsplan van de VN voor de Palestijnen is bestemd te verwerven. Uiteindelijk raakt het land verdeeld in drie delen. Jordanië bezet de Westbank en Oost-Jeruzalem, Egypte bezet Gaza en de staat Israël beneemt uiteindelijk 78´% van het grondgebied van het voormalige Palestina, met inbegrip van West-Jeruzalem.

Ondertussen voltrekt de Nakba zich. De Joodse milities Irgun, Stern Gang en Haganah verdrijven meer dan 750.000 Palestijnen – zo’n 80 % van de bevolking op dat moment – van hun hun land en stelen of vernielen hun huizen. In een periode van 2 jaar worden meer dan 400 steden en dorpen volledig vernield. 15000 Palestijnen worden gedood, veel meer worden dakloos of zelf staatloos en overleven in vluchtelingenkampen in de regio.

8 december 1949: Oprichting UNRWA. Het agentschap UNRWA (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East) komt tot stand, opgericht door de VN om humanitaire hulp te bieden aan de Palestijnen die op de vlucht sloegen of verdreven werden tijdens de Nakba. UNRWA heeft een uitzonderlijk profiel: het is het enige VN-agentschap dat zich bekommert om een specifieke groep mensen op een specifieke plek.

In 1950 keurt de Knesset, het Israëlische parlement “de wet van de terugkeer” goed. Deze wet biedt iedere Jood de garantie, waar die ook woont, het recht om zich in Israël te komen vestigen. Dit recht wordt de Palestijnen onthouden.

1953 wordt gekenmerkt door één van de eerste grote aanvallen van Israël op Gaza. Bij de aanval op het Bureij Vluchtelingenkamp worden minstens 50 Palestijnen gedood in het Palestijnse bolwerk. Hier leven meer dan 200.000 Palestijnse vluchtelingen. Ze hebben er hun toevlucht en veiligheid gezocht na de Nakba.

Eind oktober 1956 escaleert de Suez crisis. Terwijl de aandacht van de wereld focust op Egypte, voeren Israëlische strijdkrachten onder het mom van oorlog brutale massamoorden uit in Khan Younis en Rafah. Zo’n 400 Palestijnen worden gedood.

1967: De zesdaagse oorlog. Israël voert verrassingsluchtaanvallen uit op de buurlanden. Hierbij komen 20000 Arabieren om het leven. Israël behaalt een overweldigende overwinning, wat leidt tot een verdere bezetting en illegale toe-eigening van Palestijns grondgebied. Na de oorlog bezet Israël De Westbank, Oost-Jeruzalem en Gaza, alsook de Sinaïwoestijn en de Syrische Golanhoogten. Palestina valt nu dus volledig onder Israëlische controle. Bijna 400.000 Palestijnen worden de Westbank uitgezet, de helft van hen wordt zo voor de tweede keer ontheemd. Het aantal Joodse kolonisten op bezet Palestijns grondgebied stijgt boven de 600.000.

Niettegenstaande een formeel Vredesakkoord ontbreekt, lijkt de situatie nu wat rustiger te worden, maar wanneer Israëlische kolonisten zich gaan vestigen in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, komen de Palestijnen in opstand, wat leidt tot de oprichting van de PLO (The Palestinian Liberation Organization). Hoofddoel van de organisatie bestaat er in om Palestina te bevrijden van de Joden. De PLO wint aan belang.

6 oktober 1973: De Jom Kipoer-oorlog. Het conflict tussen Israël en de Arabische buurlanden flakkert opnieuw op. De oorlog begint met een verrassingsaanval van Egyptische en Syrische strijdkrachten op de Joodse feestdag Jom Kipoer, de Dag van Verzoening. Egyptische troepen vallen de Sinaï binnen, Syrische troepen de Golanhoogten. Het doel van de operatie is om de gebieden die Israël annexeerde na de Zesdaagse oorlog in 1967 terug te winnen. De oorlog duurt tot 25 oktober en eindigt met een wapenstilstand. 

1982: Na de invasie in Libanon om de PLO (Arafat verbleef in Libanon) te verzwakken, sluit Israël een pact met de Falangisten, een christelijke militie, die meer dan 3000 Palestijnse vluchtelingen om het leven brengt die in de buurt leven van Sabra en Shatila in Beirut.

1987- 1993: de eerste intifada. De frustratie onder de Palestijnen die onder de Israëlische bezetting leven, bereikt een breekpunt en de dood van 4 Palestijnen in een auto-ongeluk veroorzaakt door een Israëlisch voertuig leidt tot een revolte tegen Israël dit ontstaat in het Jabalia vluchtelingenkamp in Gaza. Meer dan 1000 Palestijnen en 100 Israëli’s worden gedood tijdens de eerste Palestijnse opstand.

1987: Bij het begin van de eerste intifada richten sheik Yassin en de islamitische Moslimbroedes Hamas op. Interessant om weten is dat Israël in deze tijd de Moslimbroeders steunt, want zij verzetten zich tegen de seculiere PLO. Israël hoopt dat de opkomst van de islamisten de Palestijnse verzetsorganisatie verzwakt en de Palestijnse strijd zo versnippert. “Wat Israël niet voorzien had, is dat Hamas zou uitgroeien tot de gewapende arm van de Moslimbroederschap. Eigenlijk hebben ze meegeholpen om Hamas groot te maken, onder het mom: de vijand van mijn vijand is mijn vriend”, zegt schrijver en filosoof Ludo Abicht.

1993: Israël en de PLO (Yasser Arafat) ondertekenen de Oslo- akkoorden, die een eind maken aan de eerste intifada en die verondersteld werden om de Vrede terug te brengen en Palestijnse zelfbeschikking te garanderen. Maar die hoop verbleekt snel.

1994: de massamoord in Hebron: een Israëlische terrorist kolonist doodt 29 Palestijnen terwijl ze aan het bidden zijn in de Al-Ibrahimi Moskee. Deze tragedie markeert de bloedigste dag sedert 1967.

2000: de twee intifada. Hoewel Israël de Oslo-akkoorden heeft ondertekend, zet het de illegale bezetting van Palestina verder. Het aantal kolonisten dat op Palestijns grondgebied leeft, is verdubbeld in nauwelijks 7 jaar: van 200.000 naar 400.000 mensen. Ariel Sharon bezoekt de Tempelberg en de Al-Aqsa Moskee (met 1000 soldaten aan zijn zijde) op 28 september en veroorzaakt zo de tweede intifada. Maar voor de Palestijnen gaat de opstand over veel meer dan de provocatie door Sharon, het gaat om jaren van verbroken beloftes, de uitbreiding van illegale nederzettingen en de weigering van Israël om de vredesakkoorden te honoreren. Tegen het einde van de 2^e intifada zijn bijna 5000 Palestijnen om het leven gekomen, waaronder 1200 kinderen. Meer dan 5000 woningen zijn vernield.

Januari 2002: Israël start met de bouw van een 70 kilometer lange scheidingsmuur in de Westbank, die later door het internationaal gerechtshof wordt verboden in 2004. Onder het voorwendsel van veiligheid breidt Israël echter de muur nog uit op gestolen Palestijns grondgebied en scheidt zo Palestijnen van de bezette Westelijke Jordaanoever en Palestijnen uit het bezette Oost-Jeruzalem. Dit heeft een immense impact op hun bewegingsvrijheid: families, vrienden … worden van elkaar gescheiden en kunnen niet zomaar naar elkaar toe gaan Vandaag is de muur meer dan 700 kilometer lang en nog steeds groeiend.

Tussen 2002 en 2007 voert Israël minstens 12 militaire operaties uit in de steden Ramallah, Tulkarem en Nabloes op de bezette Westbank, maar ook in het bezette Oost-Jeruzalem en Gaza. Duizenden Palestijnen worden gedood, honderden Palestijnse woningen worden met bulldozers met de grond gelijk gemaakt en meer dan 5000 Palestijnen worden gevangen genomen zonder duidelijke aanklachten of proces.

In 2005 trekt Israël haar troepen terug uit Gaza.  Na de terugtrekking van de Israëli’s uit Gaza moet de Palestijnse overheid (Fatah) de macht overnemen. Hamas is er echter immers populair en heeft veel invloed in Gaza. Hamas komt dan ook als overwinnaar uit de verkiezingen van 2006, en grijpt na een machtsstrijd met Fatah, de macht in Gaza in 2007. De Israëlische overheid gaat hiermee niet akkoord en legt een volledige blokkade van Gaza op. Het beschuldigt hierbij het nieuw verkozen Hamas van terrorisme. Israël sluit alle toegang tot Gaza via land, lucht en de zee af en houdt volledige controle op het water, de elektriciteit, de import en de grensovergangen.  Na de fysieke scheiding tussen Gaza en de Westbank volgt nu ook de politieke scheiding. Gaza wordt zo een enclave afgesloten van de rest van het land, en zelfs van de volledige buitenwereld. Het gebied wordt daarom omschreven als één grote openluchtgevangenis, die vaak in militair geweld wordt meegesleurd.

Tussen 2008 en 2021 voert Israël 4 oorlogen tegen Gaza. Meer dan 4000 Palestijnen worden gedood, duizenden huizen, scholen en historische gebouwen worden tot puin herleid. Meer dan de helft van de bevolking is in de loop der jaren ontheemd binnen Gaza (IDP). Wederopbouw is haast onmogelijk omdat de bezetting door Israël de cruciale import van materialen haast onmogelijk maakt.

Op zaterdag 7 oktober 2023 werden de Israëli’s wakker van het geluid van explosies toen duizenden raketten uit de Gazastrook neerkwamen op het zuiden van Israël. Gewapende mannen bestormden Israëlische steden en doodden 1200 Israëli’s en ontvoerden ongeveer 250 soldaten en burgers in een aanval zoals we die in jaren niet hadden gezien. Achter de bloedige aanval zat Hamas, een Palestijnse beweging die op de terreurlijst van de EU en de VS staat. Als een gevolg op deze gruwelijke aanval van Hamas, begint Israël willekeurige bombardementen op de bezette enclave in een onophoudelijke aanval die inmiddels meer dan 65000 Palestijnen om het leven heeft gebracht, waarvan ruim 20.000 kinderen.

Ondertussen beschrijven heel wat autoriteiten en organisaties wat Israël vandaag in Gaza doet als een genocide.

2.  Gaza de voorbije eeuw.

- De Gazastrook, genoemd naar de grootste stad in de regio, was tot aan WOI (zoals geheel Palestina) deel van het Ottomaanse rijk.

- Na het uiteenvallen vallen van het rijk na het einde van WOI, kwam Palestina onder Brits mandaat tot 1947.

- In 1947 beëindigden de Britten dit mandaat en op voorstel van de VN wordt Palestina opgedeeld in een Joods en een christelijk-Arabisch deel. Gaza zou onderdeel vormen van de nieuw te vormen Palestijns-Arabische staat.  De Arabische buurlanden verwierpen het plan echter, zij wilden het land niet verdeeld zien worden in een Joodse staat, een Arabische staat en een neutraal Jeruzalem. Na de beëindiging van het Britse mandaat over Palestina, op 15 mei 1948, en een op handen zijnde burgeroorlog werd op 14 mei 1948 de staat Israël uitgeroepen. Het Egyptische leger viel daarop de aan de Arabische staat toebedachte Gazastrook binnen en bezette deze.

- Tijdens de zesdaagse oorlog van  1967 werd de Gazastrook door Israël op Egypte veroverd en bezet.

- Na het ondertekenen van de Oslo-akkoorden in 1993 krijgen de Palestijnen zelfbestuur over het grootste deel van de Gazastrook.

- Hamas won in 2006 de verkiezingen van de seculiere partij Fatah. Ze greep in 2007, na een korte, heftige, Palestijnse Burgeroorlog met geweld de controle over Gaza, dat toen nog onder bestuur van de Palestijnse Autoriteit viel. De machtsgreep werd gepleegd door de militaire tak van Hamas, de Al-Qassam Brigades. Hamas verklaarde Gaza "bevrijd". Sinds 2006 hebben er in Gaza geen verkiezingen meer plaatsgevonden. Gaza heeft ook geen parlement.

4. Hamas

Hamas wordt opgericht bij het begin van de eerste intifada tegen de Israëlische bezetting en Israël hielp op dat moment zelfs bij de oprichting van Hamas (Islamic resistance movement).. De wortels van de organisatie liggen echter veel vroeger. Oprichter Sheik Ahmed Yassin was lid van de islamistische Moslimbroederschap. De Moslimbroeders waren door Egypte onderdrukt in Gaza in de periode voor 1967 (Gaza stond toen onder bewind van Egypte), maar éénmaal de Israëli’s de macht overnamen in Gaza, keken zij niet langer neer op de diepgelovige  Moslimbroeders, integendeel, ze moedigden hen aan. Hamas is net als de PLO, Fatah, de Islamitische Jihad en Hezbollah, een Palestijnse verzetsorganisatie, islamitische politieke organisatie en militante groepering. Hamas ontplooit dus zowel politieke, militaire als maatschappelijke activiteiten.

De Israëli, zeker de politieke rechtervleugel, wilde de macht van het dominante nationalistische PLO op dat moment ondermijnen. De Fatah beweging van Yasser Arafat, Israëls gezworen vijand, en de PLO speelden een centrale rol in het verzet tegen Israël.

Door Yassin en de Moslimbroeders te steunen dachten de Israëli’s verdeling te zaaien onder de Palestijnen, hen tegen elkaar uit te spelen: seculiere nationalisten tegen religieuze islamisten.

Wanneer Yassin in 1978 zijn islamistische beweging officieel wou laten registreren, die uiteindelijk de voorloper van Hamas was, waren de Israëli’s maar al te blij om te helpen. Yassin bouwde een netwerk islamistische sociale organisaties uit in Gaza, zoals scholen, clubs, en moskeeën. Hamas werd zo snel populair onder de Palestijnen, die vonden dat de beweging – met haar sterke focus op sociale voorzieningen – beter in hun dagelijkse behoeften kon voorzien dan meer seculiere bewegingen. Israël hielp bij het financieren van sommige van deze projecten.

Arafat benoemde het ooit zo in een Italiaanse krant: “Hamas is een creatie van Israël”. ‘Hamas is tot mijn grote spijt een creatie van Israël,’ vertelde Avner Cohen, een voormalige Israëlische functionaris die twee decennia in Gaza had gewerkt, in 2009 aan Wall Street Journal. Belangrijke Israëlische politici hebben deze verklaringen ook bevestigd. Maar niemand stond op dat moment stil bij de mogelijke gevolgen.

Hamas heeft sedert haar ontstaan meer Israëli’s om het leven gebracht dan om het even welke seculiere Palestijnse militie en haar leiders hebben in hun retoriek duidelijk laten blijken anti-Israël en antisemitisch te zijn. Hamas gelooft immers in een gewapend conflict tegen Israël en gebruikte vooral zelfmoordterroristen om zowel civiele als militaire doelen te treffen. Israël had er in 2004 genoeg van en doodde de leider van de beweging, Ahmed Yassin, in een helikopteraanval waarbij ook zijn twee lijfwachten en negen burgers omkwamen. Yassin zat al in een rolstoel en was bijna blind, en na de aanval, die wereldwijd werd veroordeeld, werd hij een martelaar voor de Palestijnen. De idee dat de dood van Yassin de organisatie zou verzwakken bleek geheel onterecht. De populariteit van Hamas schoot omhoog en in 2006 behaalde de beweging haar eerste overwinning in de Palestijnse parlementsverkiezingen, en even zat Hamas in de regering met Fatah. De spanningen tussen de twee partijen leidden echter tot een gewapend conflict, waarna Hamas de controle over de Gazastrook overnam in 2007.

Sindsdien regeert Hamas met harde hand over de Gazastrook en voert de beweging regelmatig aanvallen uit op doelen in Israël. Haar militaire tak, bekend als de Al-Qassam-brigade, speelt hierin een belangrijke rol.

Sedert 2008 werden verschillende oorlogen uitgevochten tussen Israël en Hamas waarbij om en bij 2000 Palestijnse burgers en een dozijn Israëlische burgers gedood zijn. Dat is de menselijke kost van de tegenreactie. De Israëli’s hebben onbewust een draak gecreëerd die zich uiteindelijk tegen hen is gaan keren, maar uiteindelijk zijn het steeds weer de burgers die dit alles met hun leven bekopen.

Israël had 20 jaar geholpen om Hamas op te bouwen tot wat het was  geworden, kreeg uiteindelijk te maken met een organisatie die zich tegen Israël keerde en is nu ruim 20 jaar bezig om deze organisatie te bestrijden, te bombarderen, te bezetten uit te roeien. Na de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 wil Israël Hamas helemaal ten gronde richten.

Hamas wordt door Israël, de Verenigde Staten, Egypte, Japan en de Europese Unie aangemerkt als een terroristische organisatie, vooral vanwege deze zelfmoordaanslagen. De eerste vond plaats in 1993. Het Verenigd Koninkrijk, Australië en Nieuw-Zeeland hebben alleen de militaire vleugel van Hamas als terroristische organisatie gemarkeerd.

5. Journalistiek in Palestina

Op de Westelijke Jordaanoever waren journalisten al het slachtoffer van misbruik door zowel de Palestijnse Autoriteit als de Israëlische bezettingsmacht. Sinds 7 oktober 2023 is de druk van Israël op journalisten nog opgevoerd, met een toename van het aantal arrestaties en belemmeringen van hun werk.

De Gazastrook is altijd een bijzonder gevaarlijk gebied geweest voor de persvrijheid. Journalisten die verdacht worden van samenwerking met Israël worden in hun werk belemmerd door Hamas en de Islamitische Jihad, terwijl ze ook te maken hebben met het geweld van de Israëlische blokkade van het gebied. Sinds 7 oktober 2023 is de blokkade verscherpt, evenals het geweld, en werden de journalisten die zich in Gaza tegen de druk van Hamas hadden verzet, geconfronteerd met Israëlische propaganda waarin ze werden beschuldigd van samenwerking met Hamas. Journalisten zijn vaak het doelwit van lastercampagnes en bedreigingen, en verschillende Israëlische politici hebben opgeroepen tot bestraffing van journalisten in Gaza.

Mediaklimaat

De berichtgeving over de oorlog in Gaza wordt verzorgd door zowel professionele als niet-professionele journalisten. De Gazastrook is, ondanks een staakt-het-vuren, belegerd en volledig geblokkeerd. Journalisten gebruiken dan ook hun sociale media-accounts om de wereld te informeren over het dagelijks leven in tijden van oorlog. Zij werken ook voor lokale en internationale media. Het medialandschap in Palestina bestaat uit verschillende onafhankelijke mediakanalen, zoals Watan TV en Ajyal Radio, en mediakanalen die zijn aangesloten bij de Palestijnse Autoriteit of Fatah, zoals Palestine TV en het persbureau Wafa. De inhoud is onderworpen aan politieke controle. In de Gazastrook zijn er ook media die zijn aangesloten bij Hamas, zoals het persbureau Shehab News en het Al-Aqsa Media Network.

Wettelijk kader

De basiswet van de Palestijnse Autoriteit voorziet in persvrijheid en vrijheid van meningsuiting, maar in de praktijk botsen deze vrijheden met de werkelijke belangen van de regering. De wet op cybercriminaliteit, die in juli 2017 door president Mahmoud Abbas is aangenomen, beperkt zowel de vrijheid van meningsuiting als de persvrijheid. In Gaza heeft de Wetgevende Raad sinds 2007 geen nieuwe wetten meer opgesteld.

Economische context

De economische situatie in de Gazastrook heeft een grote invloed op onafhankelijke en semionafhankelijke mediakanalen. De meeste daarvan zijn financieel instabiel. Sinds 7 oktober hebben Israëlische luchtaanvallen het grootste deel van de telecommunicatie- en media-infrastructuur in de enclave vernietigd. Ondanks een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas in januari 2025 blijft het gebied geblokkeerd en wordt humanitaire hulp vaak opgeschort door de regering van Netanyahu om druk uit te oefenen op Hamas. Nu meer dan 80 procent van de bevolking van Gaza – waaronder honderden journalisten – ontheemd is en in tenten leeft en er vrijwel geen humanitaire hulp wordt toegestaan, is de economische situatie sterk verslechterd.

Sociaal-culturele context

Religie, en met name bepaalde conservatieve religieuze bewegingen, hebben een grote invloed op de journalistiek. Het werk van vrouwelijke journalisten, die het slachtoffer zijn van genderdiscriminatie, kan worden belemmerd. Deze kwesties zijn echter op de achtergrond geraakt sinds het begin van de oorlog, toen journalisten in Gaza moesten vechten om te overleven. Deze verslaggevers, zowel mannen als vrouwen, zijn de ogen en oren van de wereld geworden omdat de Israëlische blokkade internationale journalisten verhindert de enclave binnen te komen.

Veiligheid

In 2024 werd Palestina het gevaarlijkste land ter wereld voor journalisten Alle internationale pers werd geweerd en buitenlandse journalisten kregen geen toelating tot de Gazastrook. In twee jaar oorlog werden ruim 270 Palestijnse verslaggevers door het Israëlische leger in Gaza gedood, waaronder ten minste 42 tijdens het uitoefenen van hun werk, en tientallen anderen werden vastgehouden in Israëlische gevangenissen. Gevangen in de enclave hebben journalisten in Gaza geen onderdak en ontbreekt het hen aan alles, inclusief voedsel en water. Op de Westelijke Jordaanoever worden journalisten regelmatig lastiggevallen en aangevallen door zowel kolonisten als Israëlische troepen, maar de onderdrukking bereikte een nieuw hoogtepunt met een golf van arrestaties na 7 oktober, toen straffeloosheid voor misdaden tegen journalisten de nieuwe norm werd.

Dit zijn dus ook de omstandigheden waaronder Bisan Owda werkt, getuigt, documenteert, aan de buitenwereld probeert te tonen wat zich in Gaza afspeelt. Op gevaar van eigen leven….